- یکسان نبودن تاریکی ها و نور

«وَمَا یَسْتَوِی الأعْمَى وَالْبَصِیرُ (19) وَلا الظُّلُمَاتُ وَلا النُّورُ (20) وَلا الظِّلُّ وَلا الْحَرُورُ (21) وَمَا یَسْتَوِی الأحْیَاءُ وَلا الأمْوَاتُ إِنَّ اللَّهَ یُسْمِعُ مَنْ یَشَاءُ وَمَا أَنْتَ بِمُسْمِعٍ مَنْ فِی الْقُبُورِ (22) إِنْ أَنْتَ إِلا نَذِیرٌ (23 فاطر) ».

« قُلْ مَنْ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ قُلِ اللَّهُ قُلْ أَفَاتَّخَذْتُمْ مِنْ دُونِهِ أَوْلِیَاءَ لا یَمْلِکُونَ لأنْفُسِهِمْ نَفْعًا وَلا ضَرًّا قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الأعْمَى وَالْبَصِیرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِی الظُّلُمَاتُ وَالنُّورُ أَمْ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَکَاءَ خَلَقُوا کَخَلْقِهِ فَتَشَابَهَ الْخَلْقُ عَلَیْهِمْ قُلِ اللَّهُ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ وَهُوَ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ (16 رعد) » .

   برابر آیه ی کریمه 20 سوره ی فاطر و 16 رعد روشن می شود که تاریکی ها با نور یکسان نیستند، چه آنکه به طور بدیهی آدم بینا تا آنجا که امکان دارد و فضای محیطی اجازه می دهد، آنچه را می بیند که در شب امکان آن اگر تاریکی محض باشد نیست. در روز یک فرد بینای دانا علاوه بر اشیاء و افراد پیرامونی، آن هم به طور آشکار و بدیهی، سایه های آنها را هم می بیند. یعنی آنچه که خداوند یکتا-الله- خورشید را برای وجودش دلیل قرار داده « أَلَمْ تَرَ إِلَى رَبِّکَ کَیْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَلَوْ شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاکِنًا ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَیْهِ دَلِیلا (45) ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَیْنَا قَبْضًا یَسِیرًا (46 فرقان) ». در حالی که این امر (سایه) برای تاریکی ها مصداق ندارد. در واقع باید نوری حتا آنگاه که شب و تاریک است باشد تا موجودات پیرامونی و نیز سایه ی آنها دیده شوند و ...

   مورد دیگر اینکه یکی از مواردی که بنا به تعبیر قرآنی و بر اساس کلام مقدس الاهی که بدان ایمان داریم و می شود آن را از مصادیق یکسان نبودن نابینا و بینا ذکر نمود اینکه هر چند نابینا هم زندگی دارد و زنده است، اما نور را نمی تواند ببیند تا بواسطه ی آن موجودات گوناگون و عوارض مختلف آن همچون رنگشان را ببیند و ... چرا که نور ، تنها قابل دیدن است و نه شنیدن و لمس و بو کردن و ...

   جان کلام اینکه نابینایان بر اساس شرایط محیطی همچون سر و صدا و جنب و جوش و گفته های اطرافیان و ... است که به این مهم پی می برند که بواسطه ی نور، روز است و مقوله ای تحت عنوان نور هم وجود دارد که متعلق شیئی همچون خورشید است که پرتو افشانی کرده و ... تا زمانی معین از روز هست و سپس شب می شود و بعد از آن روز و ... تا آنگاه که خداوند بخواهد.

    نتیجه اینکه در گرو نور است که موجودات گوناگون و رنگهای متنوع دیده می شوند. و این بدان معناست که با حس بینایی است که با وجود نور؛ اشیا و ویژگی ها و تغییراتشان دیده می شوند، همانگونه که با حس بینایی است که به هنگام بروز یک خطر غیر منتظره مثل آمدن یک شیئی به سمت فرد؛ مغز بدون دخالت اراده ی فرد، فرمان واکنش سریع را به عضوی از اعضای او برای دفع آن خطر را خواه بستن چشم باشد یا دزدیدن سر به تو یا بالا آمدن دست به طرف صورت، یا رفتن غیر ارادی پا روی پدال ترمز به هنگام دویدن کودکی در مسیر تردد خودرو و ... می دهد . در حالی که این موارد مرتبط با یک فرد نابینا فارغ از اموری همچون رانندگی و ... مصداق ندارد و در صورت نزدیک شدن سهوی و یا عمدی یک شیئی همانند پاره سنگی کوچک به سویش نمی تواند از خود دفع خطر کند، چرا که او از نعمت بینایی برخوردار نبوده. در واقع می شود گفت که فعالیت فرمان دادن و تحرک مغز برای دفاع از چشم و صورت و ... به هنگام نزدیک شدن خطری با توجه به شواهد مربوطه؛ وابسته به این است که چنان فردی از نعمت و حس بینایی برخوردار باشد. به عبارت دیگر مقدمه ی واکنش های مغز برای مرتفع نمودن هر گونه خطری از صاحب عضو آن؛ وجود چشمِ بینا می باشد، همانگونه که مقدمه ی کسب علم به اشیا و آفریده های پیرامونی به وجود این حس و به عبارتی دقیقتر به وجود این نعمت بزرگ الاهی یعنی بینایی است.

   برآیند این بحث اینکه تا اینجا و با این گزیده روشن می شود که براستی چرا نابینا و بینا   برابر کلام مقدس الاهی یکسان نیستند. و اینکه روشن می شود که تنها راه برون رفت از تاریکی ها؛ نور الاهی است: «أَوَمَنْ کَانَ مَیْتًا فَأَحْیَیْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا یَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ کَمَنْ مَثَلُهُ فِی الظُّلُمَاتِ لَیْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا کَذَلِکَ زُیِّنَ لِلْکَافِرِینَ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ (122 انعام)».